Miesiąc po wybuchu powstania styczniowego, być może na fali patriotyzmu, w Czerniowcach założono Towarzystwo Sceny Polskiej (7 marca 1863 roku). Towarzystwo w ciągu kilku miesięcy rozwinęło się w prawdziwą grupę teatralną z własną orkiestrą, fryzjerem, afiszerem, lożmajstrem, nie wspominając o kilkunastu aktorach i repertuarze sięgającym kilkudziesięciu sztuk rocznie. W drugiej połowie 1864 roku dyrektorem grupy został Gustaw Zimajer (pseud. Modrzejewski), a na scenie czerniowieckiej występowała jego partnerka życiowa Jadwiga Helena Misel, znana na całym świecie pod pseudonimem Modrzejewska. Teatr polski na Bukowinie odgrywał jedną z kluczowych roli w rozwijaniu świadomości narodowej, również w czasach międzywojennych.
W 1869 roku założono Towarzystwo Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej. Celem towarzystwa było niesienie pomocy materialnej Polakom przybywającym na Bukowinę (szczególnie z zaboru rosyjskiego). Wkrótce Towarzystwo zaczęło wydawać „Ogniwo” – czasopismo postulujące pracę u podstaw nad rozwojem i krzewieniem języka polskiego, kultury i „ducha narodowego”. Głównym założeniem redakcji było przeciwdziałanie publicystyce niemieckiej (austriackiej), starającej się zwalczać polskość Bukowiny. Towarzystwo było inicjatorem powstawania kolejnych organizacji polonijnych na Bukowinie, oraz Domów Polskich, prowadziło również własny chór mieszany „Lutnia”. W Czerniowcach Towarzystwo miało swój lokal od 1886 roku na ul. Wydziału Krajowego, potem własny ale niereprezentacyjny budynek, ostatecznie 3 grudnia 1905 otwarto pierwszy Dom Polski na Bukowinie w jednej z najlepszych lokalizacji Czerniowiec, przy ul. Pańskiej 40. Wkrótce inaugurowano również Dom Polski w Suczawie w 1907, a w Waszkowcach nad Czeremoszem w 1910 roku. Po wojnie Domy Polskie powstały praktycznie w każdej miejscowości zamieszkiwanej przez Polaków.
Towarzystwo Akademików Polskich „Ognisko” zostało założone w roku 1876 i skupiało przede wszystkim polskich pracowników i naukowców (a potem absolwentów) czerniowieckiego uniwersytetu, założonego ledwie rok wcześniej. Jednym z założycieli i członków honorowych Towarzystwa był Julian Tropeteur (1855-1909), absolwent prawa Uniwersytetu Czerniowieckiego, radca bukowińskiego Sądu Krajowego Wyższego, adwokat, polski patriota i członek wielu czerniowieckich towarzystw polskich. Być może do towarzystwa należał również Wojciech Rubinowicz, światowej sławy fizyk światła. W miarę upływu czasu Towarzystwo przyjmowało zwyczaje i tradycje licznych w Czerniowcach korporacji studenckich, w szczególności zasadę dożywotności członkostwa, hierarchiczną strukturę oraz specyficzne zewnętrzne atrybuty i symbolikę. W odróżnieniu od większości korporacji nie noszono jednak czapek, a jedynie szarfy i cyrkle (odznaki) korporacyjne. Towarzystwo współpracowało z licznymi polskimi organizacjami akademickimi działającymi w monarchii habsburskiej, m.in. z “Ogniskiem” z Wiednia i z Grazu oraz czytelniami akademickimi z Uniwersytetu Lwowskiego oraz z Akademii Górniczej w Leoben. Na miejscu Ognisko wspierało rozwój czytelni TSL, a przedstawiciele organizacji angażowali się w praktycznie wszystkie działania polonijne na Bukowinie wspierając je osobiście i finansowo. Ognisko zakończyło działalność po zajęciu miasta przez wojska radzieckie w 1940 r. W Archiwum Korporacyjnym znajduje się spis 71 członków Towarzystwa.
Korporacja Akademików Polskich “Lechia” (1910-1940), powstała w wyniku nieporozumień w czerniowieckim “Ognisku”. Oprócz „Ogniska” członkowie wywodzili się również spośród polskich studentów, członków austriackich korpsów „Alemania” i „Gothia”. „Lechia” skupiała w konsekwencji wyłącznie Polaków i w odróżnieniu od „Ogniska” miała charakter duelancki. Wiązał się z tym obowiązek udzielania satysfakcji honorowej z bronią w ręku. „Lechia” działała na rzecz integracji polskich studentów, umacniania polskości na Bukowinie oraz współpracy kulturalnej polsko-rumuńskiej. W ramach korporacji istniały sekcje: sceniczna, literacka, społeczna. „Lechia” była członkiem Związku Stowarzyszeń Polskich w Rumunii. Korporacja cieszyła się znacznym społecznym uznaniem. W obchodach 25. rocznicy powołania korporacji w dniu 3 II 1935 r. wzięli udział przedstawiciele rumuńskich władz państwowych, władze czerniowieckiego uniwersytetu oraz liczni przedstawiciele organizacji polskich z Rumunii. Prawdopodobnie w dwudziestoleciu międzywojennym przy wsparciu „Lechii” powstała korporacja polskich gimnazjalistów „Jagiellonia”, która miała stanowić swoiste zaplecze kadrowe dla korporacji. Archiwum Korporacyjne wymienia 56 członków. „Lechia” przestała istnieć po zajęciu Bukowiny przez Sowietów.
Bukowińskie Koło Polskie (1890) zostało założone dla realizacji celów politycznych. Koło grupowało polskich posłów do Bukowińskiego Sejmu Krajowego oraz wiedeńskiej Rady Państwa (Reichsrat). Pierwszym istotnym wydarzeniem politycznym były obchody stulecia konstytucji 3 maja w 1891 roku. Celem funkcjonowania Koła było zapewnienie Polakom wpływu na procesy polityczne na Bukowinie (gdzie narastający konflikt rumuńsko-ukraiński oraz dominacja posłów niemieckich spychały sprawy polskie na odległy plan) oraz w całych Austro-Węgrzech. Równolegle funkcjonowało polityczne Stronnictwo Większej Własności Ormiańsko-Polskiej, ale skupione było ono kwestiach ekonomicznych wielkich posiadaczy ziemskich. Dopiero na początku XX wieku bukowińskiemu Kołu Polskiemu udało się nawiązać współpracę polityczną ze Stronnictwem dla wsparcia polskich spraw narodowych. Zaraz po I W.Ś. funkcje politycznej organizacji Polaków, już w całej Rumunii podjęła Polska Rada Narodowa. Po okresie zamieszania w nowej rzeczywistości po rozpadzie C.K. monarchii, powstania zwalczających się stronnictw, mając w perspektywie zmniejszającą się liczbę Polaków na Bukowinie i postępującą rumunizację, udało się założyć w 1932 roku Związek Stowarzyszeń Polskich w Rumunii.
Pierwsze gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Bukowinie powstało w Czerniowcach 22 stycznia 1892 roku. Hasłem Towarzystwa było „Za Ciebie Polsko, za Twoją sławę”. Jednym z głównych celów funkcjonowania organizacji było wzbudzanie patriotyzmu wśród Polaków, w tym wszelkie formy aktywności fizycznej, również te przygotowujące do walki zbrojnej o niepodległości ojczyzny (choć np. sekcja „zabawowa” również w ramach Sokoła aktywnie działała). Jednym z założycieli był redaktor naczelny „Gazety Polskiej” Klemens Kołakowski, który dla szczególnych zasług otrzymał następnie dożywotni tytuł członka honorowego. Kołakowski był również autorem słów do „Marszu sokołów polskich na Bukowinie„. Kolejne gniazda powstawały w Wyżnicy (1903), w Sadogórze (8 lipca 1906), w Kaczyce (19 maja 1907), i Waszkowcach nad Czeremoszem (3 lipca 1910). Otwarcie każdego z nich było okazją do uroczystości patriotycznych. Podobnie jak wielki zjazd gniazd sokolich z regionu i z Galicji, choć już w całkiem innej rzeczywistości politycznej, który odbył się w sierpniu 1932 roku i był okazją do jednej z ostatnich manifestacji masowej polskości na Bukowinie. Wielkim świętem było również poświęcenie boiska sokolego w Czerniowcach 4 lipca 1909 roku, na którą przybyły liczne delegacje ze Lwowa i Krakowa oraz wszystkich polskich miejscowości Bukowiny. Sokół stał się zaczynem rozwoju piłki nożnej wśród polskich Bukowińczyków. Pierwszy zespół w latach 1907-1909 nazywał się „Sarmatia”, potem polscy piłkarze kopali w ogólnobukowińskim zespole BASK, ale już w 1912 wrócili do własnej drużyny pod nazwą „Sokoły”. W okresie I W.Ś. zespół funkcjonował jako „Victoria”, a od 1919 do 1935 jako „Polonia” zdobywając w latach 1921, 1923 i 1928 mistrzostwo okręgu Bukowina ligi rumuńskiej. Ostatecznie zespół przyjął nazwę „Wawel” i zakończył rozgrywki w 1940 roku.
Stowarzyszenie Rękodzielników Polskich „Gwiazda” (1897) stawiało sobie za cel patriotyczne wychowanie i wsparcie polskiej młodzieży rzemieślniczej. Gwiazda miała swoją bibliotekę oraz organizowała odczyty i pogadanki na różnorodne tematy, uzupełniając tym samym niskie wykształcenie wielu młodych rzemieślników. Oczywiście była też organizacją towarzyską, więc organizacja zabaw i wycieczek za miasto nie należała do rzadkości. Stowarzyszenie nie należało do najbogatszych polskich organizacji na Bukowinie, ale z pewnością było jednym z najliczniejszych. Członkowie mieli ambicje budowy, lub zakupu własnego domu dla stowarzyszenia, aby nie kolidować z działalnością w Domu Polskim. Jedną z głównych postaci stowarzyszenia był Eugeniusz Mitkiewicz oraz jego córka Janina. To oni byli inicjatorami założenia bursy dla niezamożnych terminatorów i polskich uczniów szkół rzemieślniczych. Na wniosek posła bukowińskiego Koła Polskiego dr. Stanisława Kwiatkowskiego, na zebraniu założycielskim 8 marca 1908, ukonstytuowało się Towarzystwo im. Jana Kilińskiego. Na jego czele stanął Eugeniusz Mitkiewicz jako prezes, a córka Janina została zastępcą skarbnika. Doktor Mitkiewicz oddał do dyspozycji bursy dwa pokoje w swojej czerniowieckiej nieruchomości przy ul. Wydziału Krajowego, a po śmierci córki i żony w 1910 roku całą willę. Towarzystwo zapewniało całoroczne zakwaterowanie i wyżywienie kilkudziesięciu uczniom, pochodzącym z rodzin ubogich rzemieślników polskich z Bukowiny. W Czerniowcach funkcjonowały również dwie inne bursy: dla młodzieży pochodzącej z rodzin ormiańsko-katolickich, imienia arcybiskupa Isakowicza (założona w 1896) oraz Towarzystwo Bursy Polskiej im. Adama Mickiewicza dla uczniów szkół średnich (powstałe w 1904 roku).
Najprawdopodobniej już 15 maja 1893 roku powstało czerniowieckie Koło Pań Towarzystwa Szkoły Ludowej (TSL), być może reaktywowane tylko w 1898, a wkrótce również Koło Mieszane TSL w 1902. Oba zajmowały się głównie edukacją szerokich rzesz Polaków na Bukowinie. Do czasów I W.Ś. TSL założyło na całej Bukowinie kilkadziesiąt czytelni oraz wiele prywatnych szkół polskich (dyskryminujące spisy powszechne na Bukowinie często zaliczały Polaków do Niemców i innych narodowości, uniemożliwiając prowadzenie polskich szkół publicznych). W wielu miejscowościach prowadzono kursy języka polskiego i historii ojczystej, a latem półkolonie zwane korpusami wakacyjnymi. W większości z nich mimo niewielkich zbiorów kwitło czytelnictwo książek i prasy, odbywały się niedzielne i świąteczne spotkania towarzyskie, popularne odczyty i dyskusje, spotkania opłatkowe i przedstawienia jasełkowe w okresie Bożego Narodzenia i święcone w czasie Wielkanocy. Ponadto z okazji świąt narodowych i kościelnych urządzano uroczyste obchody złożone z uroczystych nabożeństw, okolicznościowych przemówień i prelekcji, deklamacji wierszy, śpiewu patriotycznych i religijnych pieśni, amatorskich przedstawień teatralnych i kończących je zazwyczaj zabaw tanecznych. Rozwój szkolnictwa polskiego na Bukowinie, zarówno w placówkach prywatnych jak i nielicznych państwowych, jak również zwiększająca się ilość polskich absolwentów seminariów nauczycielskich doprowadziła w 1907 roku do stworzenia Związku Nauczycieli i Nauczycielek Polskich na Bukowinie, którego w pewny stopniu kontynuatorem był międzywojenny Bukowiński Związek Nauczycielstwa Polskiego. Prowadzeniem szkół po I W.Ś. zajęła się Macierz Szkolna.
Nie sposób wymienić wszystkich organizacji polonijnych na Bukowinie. Wyżej wspomniane należą do tych najważniejszych, chociaż należałoby jeszcze wspomnieć co najmniej o drużynach harcerskich i teatrach amatorskich.
